In het kader van het ‘Ontwikkelingsperspectief NOVEX-Noordzeekanaalgebied’ wordt voorgesteld om die reservering voor de haven (opgenomen in eerdere gemeentelijke en provincale havenvisies) te schrappen en het gebied louter te gebruiken voor de aanleg van een waterberging. Harbers stelt in zijn toespraak dat dit geen goede zaak is voor de ontwikkeling van het Amsterdamse havengebied en dat de verschillende functies wellicht ook zijn te bundelen. ‘Volgens mij zijn ze beiden van even groot maatschappelijk en economisch belang. Dus waarom niet ‘en/en’ in plaats van ‘of/of’, zei de minister.

650 hectare haven verdwijnt

Hij wees er zijn toehoorders op dat de haven voor de ontwikkeling van het compleet nieuwe stadsdeel Haven-Stad zo’n 650 hectare aan grond de komende jaren zal verliezen aan woningbouw. Volgens de minister staat tegenover dit verlies weinig compensatie in de vorm van nieuw te ontwikkelen haventerreinen. In totaal gaat het volgens Harbers slechts om zo’n 50 hectare, waaronder de nieuwe Energiehaven bij IJmuiden (de oude Averijhaven) met 13,7 hectare en een stuk havengebied dat nu nog toebehoort aan Tata-Steel (zo’n 30 hectare). ‘Afgerond gaat de Amsterdamse haven er dan ook 600 hectare op achteruit. Dit heeft flinke gevolgen voor de economische impuls van de haven’, aldus Harbers bij zijn rekensommetje.

Ook ziet hij de ‘druk’ op het Havenbedrijf Amsterdam toenemen nu de kolenoverslag wordt stopgezet in 2030, cruiseschepen uit de stad verdwijnen ‘en steeds meer haventerrein wordt afgesnoept voor woningbouw.

Europahaven

Daarom pleit de demissionair minister ervoor om de strategische reservering van de Houtrakpolder voor de Amsterdamse haven ‘niet bij voorbaat te schrappen’, maar eerst te onderzoeken ‘of het haalbaar is’ om een waterberging te combineren met de bouw van een nieuw havenbekken voor Amsterdam. Hij heeft voor die toekomstige haven in de Houtrakpolder ook al een geschikte naam bedacht: ‘Europahaven’.