Dit concludeert de brancheorganisatie voor het gecombineerde spoor- en wegvervoer aan de hand van een onderzoek dat namens hen is uitgevoerd door adviesbureau d-fine.

Van de 537 miljard euro, wat neerkomt op 17,9 miljard euro per jaar, moet er 490 miljard gaan naar het verbeteren van de spoorinfrastructuur van het TEN-T netwerk. 330 miljard daarvan is al ingepland binnen de huidige eisen die er aan het TEN-T netwerk zijn gesteld. De overige 160 miljard moet gaan naar het wegnemen van knelpunten op het spoor.

Daarnaast moet er vanuit private partijen 47 miljard geïnvesteerd worden in 300 nieuwe terminals en andere intermodale voorzieningen. Hiermee kan de capaciteit van intermodale terminals verdubbelen, zo benoemen de onderzoekers.

Verdubbeling marktaandeel

In 2050 is er dubbel zoveel vrachtvervoer als nu, zo is de verwachting. Als het gaat om het vervoer over lange afstanden, wat in het onderzoek wordt gedefinieerd als afstanden van 300 kilometer en langer, heeft het vrachtvervoer per spoor in 2050 een marktaandeel van maar liefst 44%, bijna een verdubbeling van het marktaandeel in 2020, zo voorspelt UIRR.

Dit komt grotendeels op de schouders terecht van het gecombineerd vervoer. Deze vorm van transport moet een groot deel van het transport dat nu nog door het wegvervoer wordt afgehandeld op zich gaan nemen. Volgens de voorspellingen in het onderzoek bestaat 70% van het spoorvervoer in 2050 uit gecombineerd vervoer.

Het huidige spoornet en de infrastructuur van de intermodale terminals kunnen deze toegenomen vraag op dit moment echter verre van aan, zo concluderen de onderzoekers. Wel bestaan er mogelijkheden binnen de bestaande infrastructuur. Daar is het mogelijk om de capaciteit met maximaal 150% te verhogen. Dit kan gedaan worden met de TEN-T maatregelen die tot 2050 in de planning staan.

Zo zorgt het verhogen van de maximale snelheid tot 100 kilometer per uur voor een toename in capaciteit van maar liefst 66%. Ook een maximale asbelasting van 22.5 ton en het realiseren van het kunnen rijden van treinen van 740 meter lengte zorgt voor een capaciteitstoename van 41%. Het realiseren van beveiligingssysteem ERTMS kan voor een capaciteitstoename van 25% zorgen.

300 nieuwe terminals

Op dit moment zijn er daarnaast echter nog 300 extra terminals nodig om aan de eisen te voldoen. Dit baseert UIRR op de berekening dat er in 2050 in Europa ongeveer 85 miljoen keer per jaar goederen overgeslagen moeten worden tussen het spoor en de weg. Om dit te kunnen bereiken moet de huidige overslagcapaciteit van terminals met 50% groeien.

Terminals voor overslag tussen het spoor en de weg binnen het TEN-T netwerk liggen bovendien vaak meer dan 300 kilometer uit elkaar. Dit werd door de EU al als onvoldoende beoordeeld. Om ervoor te zorgen dat intermodale terminals zich op niet meer dan 200 kilometer afstand van elkaar bevinden, moeten er daarom 300 terminals bijkomen, is de conclusie. In totaal gaan al deze nieuwe terminals 14 miljard euro kosten.

De onderzoekers benadrukken echter dat deze 300 terminals al worden genoemd in het wijzigingsvoorstel voor het TEN-T netwerk en dat er daarom voorzichtig geconcludeerd kan worden dat er naast deze terminals die al in het vizier zijn, geen andere terminals nodig zijn om aan de sterk stijgende vraag te voldoen.

Wel plaatsen de onderzoekerse de kanttekening dat er in dichtbevolkte gebieden misschien wel meer terminals nodig zijn. UIRR benoemt hierbij een recent onderzoek van belangenbehartiger van het spoorgoederenvervoer Ferrmed, waarin gesteld wordt dat er ruim 400 nieuwe terminals bij moeten komen en dat er vooral in het meestgebruikte netwerk in Europa geïnvesteerd moet worden. Het zou volgens de onderzoekers kunnen dat er een sterke stijging van de vraag naar overslag ontstaat in belangrijke industriële gebieden.

Digitalisering

Er zijn tot 2030 daarnaast werkzaamheden gepland om de bestaande capaciteit op terminals uit te breiden. Volgens het onderzoek krijgen 60% van de terminals in Europa tot 2050 naar verwachting een upgrade. Wel kan de verhouding tussen de kosten en de baten van deze projecten echter sterk verschillen, zo stelt men. Volgens UIRR kan gesteld worden dat elke 10% stijging in de overslagcapaciteit ongeveer 2,4 miljard gaat kosten.

Daarnaast moeten de bestaande terminals voldoen aan de TEN-T eisen, wat nog eens 15,5 miljard euro kost. Vooral door het efficiënt kunnen afhandelen van niet -kraanbare opleggers kan veel capaciteitswinst worden gemaakt.

In het onderzoek worden ook de voordelen van digitalisering benoemd. dat zou veel verbeteringen kunnen opleveren. Volgens het onderzoek zijn onbetrouwbare roosters en niet punctuele goederentreinen een groot probleem. Op dit moment wordt er binnen de sector gewerkt aan platformen die moeten zorgen voor betere informatievoorzieningen op terminals.

Gezien de gestegen vraag zal ook de wagonvloot moeten uitbreiden, benoemt men. Gebaseerd op de verwachte stevige toename van het spoorvervoer moet de wagonvloot in Europa tot 2050 toenemen van 630.000 naar 1.45 miljoen wagons, waarin maar liefst 12 miljard euro geïnvesteerd zou moeten worden. Naast noodzakelijke uitbreiding, kan de huidige vloot echter ook efficiënter worden gebruikt.