De bond, die enkele tienduizenden leden telt, werd drie jaar geleden na een lange juridische strijd door een districtsrechter veroordeeld om International Container Terminal Services Inc. (ICTSI) uit de Filippijnen negentien miljoen dollar schadevergoeding te betalen. Dat was al een flinke verlaging ten opzichte van de uitspraak van een federale rechter, die het bedrijf een jaar eerder een schadevergoeding van 94 miljoen dollar had toegekend.

Volgens beide rechtbanken heeft ILWU het bedrijf vanaf 2012 schade berokkend door langzaamaan-acties van de werknemers op de containerterminal in Portland te steunen. Die wilden dat het aansluiten en ontkoppelen van koelcontainers door havenwerkers zou worden gedaan in plaats van door elektriciens, die onder een andere cao en een andere vakbond vallen. Het conflict draaide om welgeteld twee fte’s.

Dieptepunt

Volgens ICTSI, dat de terminal toen pas een jaar in beheer had, schrikten de acties klanten af en raakte de terminal daardoor opdrachtgevers kwijt. Het dieptepunt werd bereikt in 2017, toen de containeroverslag tot bijna nul daalde. Datzelfde jaar stapte het Filippijnse bedrijf uit het in 2011 gesloten exploitatiecontract, gaf het de overslag-apparatuur terug aan Port of Portland en betaalde het een schadevergoeding van 11,5 miljoen dollar.

Het bedrijf weet zich overigens gesteund door de National Labour Relations Board, een overheidsorgaan dat het recht van werknemers om zich te verenigen beschermt. Die oordeelde in 2015 dat de ILWU zich schuldig heeft gemaakt aan oneerlijke arbeidspraktijken die de handel aantasten.

De vakbond, die havenwerkers aan de hele Noord-Amerikaanse westkust inclusief Canada vertegenwoordigt, heeft nu faillissement aangevraagd onder Chapter 11 van de Amerikaanse insolventiewetgeving. In de aanvraag stelt de bond dat het eigen vermogen 11,6 miljoen dollar bedraagt, minder dan de geëiste schadevergoeding dus.

President Willie Adams zegt in een verklaring dat ILWU van plan is ‘om het faillissementsproces te gebruiken om hangende rechtszaken met ICTSI op te lossen’. Volgens hem is het de beste manier om de toekomst veilig te stellen en kan het reguliere vakbondswerk in de tussentijd gewoon doorgaan. Hoe hij de kwestie met het Filippijnse bedrijf de wereld uit denkt te helpen, is echter onduidelijk.

Verschroeide aarde

Wel zegt hij dat de bond al talloze keren heeft geprobeerd het geschil op te lossen en dat die het zich niet langer kan veroorloven om zich te verdedigen ’tegen de tactiek van de verschroeide aarde van ICTSI’. Volgens hem hebben functionarissen er vertrouwen in dat Chapter 11 de beste stap is om de organisatie op het juiste pad te brengen.

De International Longshore and Warehouse Union heeft een lange en roerige geschiedenis achter de rug. De bond werd in 1937 opgericht, volgend op de West Coast Waterfront Strike van 1934. Die leidde tot heftige confrontaties tussen stakers, stakingsbrekers en politie, waarbij meerdere stakers werden doodgeschoten. Een andere grote staking vond plaats in 1971 toen havenwerkers in alle 56 oostkusthavens het werk maar liefst 130 dagen neerlegden.

De bond wordt wel omschreven als ‘de aristocraat van de arbeidersklasse’ en haar leden als ‘lords of the docks’ vanwege hun hoge lonen en macht over een sleutelsector van de economie. Zo zouden de leden in 2019 gemiddeld zo’n 170.000 dollar per jaar verdienen.

Meest recente wapenfeit is de overeenkomst met de werkgeversvereniging Pacific Maritime Association (PMA) van afgelopen juni over een forse loonsverhoging op de middellange termijn ter compensatie van de hoge inflatie in de afgelopen jaren. Volgens persbureau Reuters komt die neer op een loonsverbetering  van 32% voor ILWU-leden in de komende zes jaar.