Allereerst wist Schiphol Cargo ondanks het nijpende tekort aan vrachtslots, de handelsoorlog tussen China en de VS, de brexit en de overcapaciteit in de markt de volumeschade op exportgebied beperkt te houden. Die daalde met iets minder dan 1% naar 664.000 ton. Dat laat zien dat in moeilijke tijden een sterke expeditiegemeenschap goud waard is. Dat er daarbij minder omzet werd gedraaid, was door de prijsdruk vorig jaar te verwachten. Uiteindelijk vielen de exportinkomsten met ruim 1 miljard euro over 2019 rond de 7% lager uit.

Een andere ontwikkeling in de IATA top 100 is de komst van steeds meer Chinese wholesalers in de Nederlandse luchtvrachtexpeditie. Deze bedrijven kopen vooral ruimte in op Schiphol voor Chinese webgiganten zoals Alibaba. Apex Logistics, amper twee jaar actief op Schiphol, rukte vorig jaar op naar een tiende plek op de Nederlandse IATA-lijst en zit UPS SCS nu op de hielen. Ook de meeste nieuwkomers op de lijst, zoals Top Cargo, VandN Worldwide en ECMS Express, hebben een Chinese achtergrond. Daarbij nemen deze bedrijven vanuit het niets een plaats in binnen de top 50. Vooral de komst van TOP Cargo op de 23ste plek is opmerkelijk. De verwachting is, gelet op de stijgende pakketvolumes, dat deze partijen de marktplaats Schiphol vooral voor e-commerce een stuk interessanter kunnen gaan maken. Een kanttekening is daarbij wel te plaatsen. In het verleden zijn er onder deze bedrijven ook veel eendagsvliegen geweest. Schiphol moet zich dan ook niet direct rijk rekenen.

Een andere ontwikkeling voor Schiphol binnen de IATA top 100 is wellicht meer zorgelijk. Al enkele jaren leveren namelijk grote expediteurs zoals marktleider K+N en ook DHL Global en Rhenus exportvolume in. Zelfs DSV wist daar ondanks de aankoop van Panalpina niet aan te ontkomen.

Vorig jaar was dat ladingverlies van de grote expediteurs weliswaar bescheiden, maar indien daar ook de afnames uit 2018 bij worden opgeteld, komen we in de buurt van de 10%. Dat verlies lijkt meer structureel en is zeker niet alleen conjunctureel te verklaren. Daarom verdient die ontwikkeling de aandacht van de beleidsmakers op Schiphol. Al jaren is er immers gewaarschuwd door luchtvrachtspecialisten dat het tekort aan onder meer vrachtslots uiteindelijk Schiphol minder aantrekkelijk maakt als gateway en als stapelplaats voor de grote luchtvrachtexpediteurs. Indien hier langzaam ladingstromen worden verlegd door de grote netwerkexpediteurs is er meer dan een vrachtpool nodig om Schiphol in de mondiale race te houden en moet er zeker snel een einde worden gemaakt aan de Haagse plannen voor een vrachttaks op vrachtvliegtuigen. Dat zou de exportpositie van Schiphol en bovendien die van Maastricht Aachen Airport verder ondergraven.