De voorbeelden van wat er gebeurt in de havens van Vlissingen, Terneuzen en Gent rondom vergroening en de energietransitie dankzij samenwerking zijn legio. Gasunie en Fluxys werken aan een netwerk voor het transport van waterstof dat in het havengebied aan elkaar gekoppeld zal worden. Solinoor legt zonnepanelen op daken van allerlei bedrijven binnen het havengebied om groene stroom op te wekken, Zenobe zorgt dan weer voor batterijen voor de opslag van elektriciteit om zo het net stabiel te houden. Volvo, Milence en Air Products kondigden tijdens het congres aan gezamenlijk een mobiliteitshub in Gent te gaan bouwen waar trucks terecht kunnen om te laden en waterstof te tanken – die moet in 2025 openen.
Zo’n 80% van alle investeringen die nu in North Sea Port worden gedaan, dragen op een of andere manier bij aan vergroening, ofwel het verminderen van de CO2-uitstoot. ‘Dat is ook hard nodig’, benadrukte ceo Schalk. ‘Alleen door verduurzaming blijft de haven competitief. Nu is de tijd van uitvoeren en niet meer van plannen maken. De investeringsbeslissingen worden nu genomen, als haven moeten we zorgen voor het kader wat dat mogelijk maakt.’
Méér Europa nodig
Schalck onderstreepte daarnaast het belang van samenwerking tussen Europese havens en ondernemingen in de verschillende havengebieden. ‘We hebben eerder méér Europa nodig, dan minder, mede omdat de competitie buiten Europa ligt.’
De North Sea Port Conference draaide in alle opzichten rondom samenwerking. De voertaal was deze editie Engels vanwege de aanwezigheid van drie middelgrote Europese havens: de ceo’s van de havens Riga (Letland), Cartagena (Spanje) en Triëste (Italië) ondertekenden tijdens het congres een afspraak om te onderzoeken op welke vlakken deze ‘similar ports’ intensiever kunnen samenwerken. Schalck: ‘Zo creëren we een netwerk van havens die dezelfde kant op willen.’
Een van de sprekers op het congres was Herman Van Rompuy, voormalig voorzitter van de Europese Raad. Hij betoogde dat de geopolitieke spanningen en economische omstandigheden vragen om een stabiel Europe en om stabiele havens die disrupties het hoofd kunnen bieden. Die omstandigheden vormen gezamenlijk de ‘perfect storm’ waar Schalck steeds op wees. ‘Size matters’, zei Van Rompuy. ‘North Sea Port snapt dat.’
Verbinding nodig
Eddy Liégeois, hoofd van de Ten-T Unit binnen de Europese Commissie, legde vervolgens uit wat het belang is van het versterken en vergroenen van de ‘Trans Europese Netwerken’. De haven North Sea Port is een knooppunt binnen drie van deze corridors (‘Rhine Alpine’, ‘North Sea-Mediterranean’ en de ‘North Sea-Baltic’).
‘Havens zijn een hub waar industrie en transport samenkomen en waar het gebruik van energie het hoogst is. Verschillende havens hebben een verschillend profiel. Het kunnen niet allemaal waterstofpunten zijn en dat is ook niet nodig. Maar daarom moeten ze wel met elkaar in verbinding staan om de juiste middelen op de juiste plek te krijgen.’
De Gentse havenprofessor Theo Notteboom vatte de congresmiddag samen. ‘Iedereen, van verladers tot transportbedrijven tot de industrie, wil zich identificeren met groen, maar niet iedereen wil de prijs daarvoor betalen. Het gat tussen fossiele en hernieuwbare energie zal moeten dichtgelopen worden. Dankzij allerlei Europese maatregelen en samenwerkingen zal dat ook gebeuren. En de transitie voelt soms traag, maar het gaat wel degelijk snel. Vijf tot tien jaar geleden sprak nog niemand hierover. Kijk waar we vandaag staan.’
